هرچند تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران دربارۀ ضریب جینی نشان از روند کاهشی شاخص ، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد از کاهش ضریب جینی- توزیع عادلانۀ ثروت- بدون در نظر گرفتن افزایش بدون وقفۀ تورم و کاهش برابری قدرت خرید نتیجۀ روشنی حاصل نمی‌شود.
ضریب جینی یک شاخص مهم اقتصادی وسیله آن نابرابری مالی در کشورها محاس می‌شود. زبان ساده‌تر، ضریب جینی توزیع درآمد و پول بین افراد مختلف جامعه را در دوره زمانی مشخص تصویر می‌ک و مشخص می‌کند وضعیت اقتصادی افراد چقدر تغییر ه .
تورم مزمن و جهش‌های ناگهانی تورم، خصوص در پنج سال گذشته، گواهی آمارهای رسمی دولت جمهوری اسلامی باعث کاهش ید برابری قدرت خرید مردم و قرار گرفتن نزدیک نیمی از جمعیت ایران زیر خط فقر ه .
با حال مرکز آمار ایران در گزارشی اخیراً منتشر ه، اعلام ه در سال ١۴٠١ ضريب جينی خانوارهای کل کشور ٠.٣٨٧٧ ه كه در مقايسه با سال قبل ٠.٠٠۶١ کاهش نشان می‌دهد. نهاد دولتی ایران همچنین ضریب جینی خانوارهای شهری و روستايی را ترتيب ٠.٣۶٩۶ و ٠.٣۶۴٣ اعلام ه .
مرکز دولتی، همچنین تاکید ه در سال مورد بررسی (١۴٠١) در مناطق شهری کمترين ضريب جینی مربوط ان کرمان با (٠.٢٧٠٠) و بالاترين ضريب جينی متعلق ان سیستان و بلوچستان با (٠.۴۶۴٧) ه .
ضریب جینی برای نشان دادن نابرابری درآمد یا ثروت در یک کشور یا هر گروه دیگر از مردم کار می‌رود، عددی بین ۰ تا ۱ . هرچه عدد ضریب جینی صفر نزدیک‌تر با، وضعیت اقتصادی تر و برابری اقتصادی بیشتر . در مقابل، هرچه شاخص عدد یک نزدیک‌تر شود، نشان از توزیع ناعادلانه و نامتقارن ثروت .
بررسی جزئیات گزارش مرکز آمار بیانگر واقعیت رغم آن ان‌های صنعتی مثل کرمان، اصفهان، سمنان یا قزوین در ردیف ان‌هایی با ضریب جینی پایین معرفی ه‌اند، اما ایلام یکی از ان‌های محروم ایران لحاظ توزیع عادلانه ثروت و آمایش سرزمین ، در بررسی‌های مرکز آمار دومین ان با ضریب جینی پایین معرفی ه .
از آن سو، ان بوشهر رغم مجاورت با مناطق نفتی و وجود صدها مجتمع تولیدی صنعت نفت در ردیف ان‌هایی با ضریب جینی بالا قرار گرفته .
نظر می‌رسد چنین تصویری از اقتصاد ایران نمی‌تواند بیانگر واقعیت‌های جامعۀ ایران با، چه آن وقتی آمار با شاخص‌های دیگر اقتصادی مقایسه شود، فاصلۀ معنادار بیشتر خودنمایی می‌کند.
پیدا و پنهان یک گزارش
همان‌طور اشاره ، ضریب جینی برای نشان دادن توزیع عادلانۀ ثروت در یک جامعه کافی نیست و برای سنجش سطح رفاه یک جامعه لازم سایر مؤلفه‌ها مثل تولید ناخالص داخلی، برابری قدرت خرید (PPP) و شاخص رفاه هم واکاوی شود.
از آن‌جا توزیع ثروت ارتباط مستقیمی با رفاه شهروندان در اقتصاد یک کشور ، همین دلیل هم توزیع ثروت براساس شاخص تولید ناخالص داخلی تعریف می‌شود؛ شاخصی نشان‌دهندۀ ارزش ریالی تمام تولیدات و خدمات ارائه‌ه توسط یک ملت در داخل مرزهای کشور .
صندوق بین المللی پول رتبۀ ایران در تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۲ را بیست و دومین اقتصاد دنیا گزارش ؛ سؤال آیا سطح رفاه و توزیع ثروت در ایران بیست و دومین اقتصاد دنیا اعلام ه نیز موضوع را تأیید می‌کند؟
برای بررسی بیشتر دو شاخص دیگر را هم بررسی می‌کنیم: شاخص رفاه اقتصادی و برابری قدرت خرید.
آخرین گزارش مربوط شاخص جهانی رفاه مربوط مؤسسه پژوهشی لگاتوم در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد رتبۀ ایران در میان ۱۶۷ کشورِ مورد بررسی در ردیف ۱۲۶ ثبت ه .
همزمان رتبۀ ایران در همین سال روایت صندوق بین‌المللی پول، در شاخص برابری قدرت خرید (PPP) در جایگاه ۸۵ دنیا قرار گرفته .
مقایسۀ سه شاخص با یکدیگر بیانگر آن توزیع ثروت و برابری قدرت خرید در سال ۲۰۲۲ دست‌کم همپای تولید ناخالص داخلی ایران حرکت نه . زیرا میزان ره‌مندی هر ایرانی از کیک تولید ناخالص ملی زمانی واقعی‌تر می‌شود سایر شاخص‌ها هم همین نسبت پیدا ه باشند.
اقتصاددانان بر باورند در برخی کشورها مثل ایران ترین روش اندازه‌گیری ضریب جینی، محاسبۀ توزیع درآمد جای دارایی و ثروت ، زیرا ممکن شخصی لحاظ مالی وضعیت خوبی ، بنا هر دلیلی در دورۀ مورد بررسی درآمدش کم شود ولی در دارایی و ثروت او تغییری ایجاد نشود؛ چنین شرایطی می‌تواند تأثیر اشتباه در اندازه‌گیری ضریب جینی بگذارد.
توزیع عادلانه فقر
در کنار تصویر جهانی از توزیع عادلانۀ ثروت در ایران، می‌توان شاخص‌های دیگری هم برای سنجش آیا وضعیت اقتصادی مردم در مدت یاده تغییر ه ، اضافه .
نرخ تورم، نرح بیکاری و شاخص فلاکت سه مؤلفه‌ای هستند آمارها نشان می‌دهند دست‌کم در پنج سال گذشته، جای ، رو زوال رفته‌اند.
خرداد امسال مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی رسمی اعلام خط فقر در ایران در دو سال گذشته حدود ۶۵ درصد ر ه . براساس اعلام نهاد حکومتی، نرخ فقر طی یک دهه جمعیتی در حدود ۱۱ میلیون نفر را زیر خط فقر کشور کشانده .
پس از آن، وب‌سایت خبری جماران نقل از فرشاد مؤمنی، اقتصاددان، نوشت از هر سه ایرانی تقریباً یک نفر معنای مطلق فقیر . فرشاد مؤمنی موضوع را با ناد گزارش‌های مرکز آمار اعلام و گفت برای اولین بار در تاریخ اقتصادی ۱۰۰سال گذشتۀ ایران، دورۀ زمانی دو برابر ن اندازۀ جمعیت فقیر در ایران کمتر از سه سال ه .
هرچند در همین زمان و با فقیرتر ن مردم ایران، گروهی اندک اغلب ذی‌نفعان و وابستگان نهادهای قدرت و ثروت هستند، بر میزان دارایی و ثروت‌شان افزوده ه .
دیدگاهتان را بنویسید