ملی مذهبی _ کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران نتایج بررسی خود از وضعیت اینترنت در ۵۰ کشور دنیا را برمبنای سه شاخص اختلال، محدودیت و سرعت اینترنت اعلام کرده است. کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران، روز دوشنبه ۲۵ آذر نتایج بررسی خود از وضعیت اینترنت در ۵۰ کشور دنیا را بر مبنای سه شاخص اختلال، محدودیت و سرعت اینترنت اعلام کرد.

بر اساس این گزارش، ایران از مجموعه ۱۵۰ امتیاز منفی ۱۴۶ امتیاز گرفته است و با اینکه نسبت به گزارش پیشین، امتیازهای منفی کمتری دریافت کرده است اما همچنان در صدر کشورهای با بدترین کیفیت اینترنت است.

این گزارش بازه زمانی ۹ ماهه منتهی به سال ۲۰۲۴ میلادی را در بر می‌گیرد و اطلاعاتش را از  پایگاه داده ooni که در زمینه رصد و پایش اختلال و سانسور در اینترنت کشورهای مختلف فعالیت می کند، استخراج کرده است.

انجمن تجارت الکترونیک در گزارش خود اینترنت ایران را پر اختلال، محدود و کند توصیف کرده و گفته است وضعیت اینترنت در کشور، شباهت زیادی به کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته دارد اما با این تفاوت که بخش قابل توجهی از این مشکلات، خودخواسته است و ریشه در سیاستگذاری‌ها، اقدامات مدیریتی و اعمال قوانین دارد.

گزارش انجمن، «محدودیت» اینترنت در ایران را به چهار سطح قطع کامل/ کنترل‌شده اینترنت،‌ فیلترینگ، تحریم و مقررات داخلی طبقه‌بندی کرده و هر کدام را به شکل جداگانه بررسی کرده است.

طبق اعلام انجمن در نیمه اول سال ۲۰۲۳ ایرانیان بیشترین قطع و اختلال سراسری خودخواسته (سیاسی) اینترنت در تجربه کرده‌اند. ایران با ۱۴ بار قطعی در رتبه نخست است و بعد از آن هند با ۹ بار و پاکستان با ۳ بار ایستاده‌اند.

بر اساس این گزارش بدترین وضعیت در شاخص فیلترینگ به چشم می‌خورد و ایران با میانگین ۴۹.۵ درصد از وب‌سایت‌های فیلترشده حتی از چین با میانگین ۴۹.۴ درصد وضعیت بدتری دارد.

انجمن به داده‌های وب‌سایت Freedom on the Net نیز استناد کرده و گفته است شهروندان ایرانی از حیث دسترسی آزادانه به اینترنت بعد از چین و میانمار بدترین وضعیت را دارند. ایران در زیرشاخص‌های همین بررسی در مولفه رعایت حقوق شهروندان رتبه اول و در شاخص محدودیت (سانسور) رتبه چهارم را در میان کشورهای بررسی‌شده دارد.

این گزارش می‌گوید بیشترین اختلال اینترنت در ایران در ساعت ۱۷ تا ۲۳ به وقت محلی رخ می‌دهد و به گفته این گزارش، عامل اصلی این اتفاق، اختلالی عملکردی و اشباع پردازنده‌های تجهیزات فیلترینگ است.در بخشی از این گزارش نیز تاکید شده شهروندان ایران در حال حاضر دست‌کم دو برابر بیشتر از نیاز کشور بابت تجهیزاتی که باعث کاهش کیفیت اینترنت و فیلترینگ آن می‌شود هزینه پرداخت می‌کنند.این گزارش بازه زمانی ۹ ماهه منتهی به سال ۲۰۲۴ میلادی را در بر می‌گیرد و اطلاعاتش را از  پایگاه داده ooni که در زمینه رصد و پایش اختلال و سانسور در اینترنت کشورهای مختلف فعالیت می کند، استخراج کرده است.

بر اساس این گزارش ایران در میان ۵۰ کشور مورد بررسی، در شاخص اختلال رتبه ۴۷، در شاخص محدودیت رتبه ۴۹ و در شاخص سرعت، رتبه ۵۰ را دارد و در مجموع از ۱۵۰ امتیاز منفی ۱۴۶ امتیاز دریافت کرده که آن را در پایین‌ترین رده این جدول قرار می‌دهد. این گزارش می‌گوید بیشترین اختلال اینترنت در ایران در ساعت ۱۷ تا ۲۳ به وقت محلی رخ می‌دهد که با افزایش مصرف کاربران همراه است.

در بررسی صورت گرفته، ایران، پاکستان و هند سه کشوری هستند که بیشترین قطعی و اختلال اساسی خودخواسته (سیاسی) را دارند. براساس بررسی‌های وب سایت surfshark، اغلب این قطع شدن‌های اینترنت ایران “در روزهای جمعه و در رابطه با حوادث زاهدان” رخ داده است. ایران با ۱۴ بار قطعی اینترنت، هند با ۹بار و پاکستان با ۳بار قطعی به ترتیب محدودترین اینترنت‌های جهان در نیمه اول سال ۲۰۲۳ بودند.

در این گزارش آمده که قطعی و اختلال اینترنت در ایران درنهایت منجر به این شده که بیش از ۵۰ درصد از فعالان کسب وکارهای دانش بنیان این کشور مهاجرت کنند.
قطع اینترنت و کاهش سرعت آن در ایران با وجود افزایش اخیر تعرفه‌های آن، اعتراش‌های زیادی را برانگیخته است. حکومت ایران همواره به ویژه در هنگامه اعتراضات داخلی از قطع اینترنت به عنوان اهرمی برای کاهش شدت اعتراضات و همچنین قطع ارتباط معترضان با جهان بیرون بهره برده است. در جریان خیزش “زن، زندگی، آزادی” و همچنین اعتراضات آبان ۱۳۹۸ اینترنت در ایران توسط نهادهای حاکمیتی به منظور کنترل و سرکوب معترضان قطع و باعث اعتراض سازمان‌های حقوق بشری شد.