بیست و شش سال پیش از انقلاب مشروطه بود که برای نخستین باراندیشه سوسیالیسم و سوسیال دموکراسی به ایران اومد. اندیشه سوسیال دموکراسی اما در جریان انقلاب مشروطه بود که از فکر به عمل در اومد. پیروان سوسیال دموکراسی خودشون رو اجتماعیون عامیون یا عامیون می‌خوندند، که در حقیقت نوعی ترجمه سوسیال دموکرات یا دموکرات بود.
بعد از استبداد صغیر مجلس دوم مشروطه مجلس احزابه و سوسیال دموکرات‌ها در این مجلس برای خودشون صدایی پیدا می‌کنن. ما کسانی رو داریم در این مجلس مثل سلیمان میرزا اسکندری، مساوات، تقی‌زاده که یک فراکسیونی رو تشکیل می‌دن که فراکسیون دموکرات خونده می‌شن. از زایش سوسیال دموکراسی در ایران مدت زیادی نگذشته بود که جنگ اول جهانی آغاز شد، و در همسایگی ایران روسیه تزاری سقوط کرد و بلشویک‌ها به قدرت رسیدند و کارزار نظری بسیار گسترده‌ای رو علیه سوسیال دموکراسی در جهان آغاز کردند که سوسیال دموکراسی نوپای ایران هم از این کارزار مصون نموند.
از آخرین تلاش‌های سوسیال دموکرات‌های ایران باید از تشکیل حزب سوسیالیست ایران در سال ۱۹۱۷ مسیحی یاد کرد. حزبی که در مرامنامه خودش برابری زنان و مردان و همین‌طور لغو مجازات اعدام رو به نام خودش در تاریخ سیاسی ایران و در تاریخ احزاب ایران ثبت کرد.
اگر در جوامع اروپایی سوسیال دموکراسی به خاطر قدمتی که داشت تونست در برابر گزینه کمونیسم خودی نشون بده و بقا داشته باشه و همچنان بقا داره امروزه، اما در ایران به خاطر نوپا بودنش، و از سوی دیگر به خاطر اون اختناق مستمرنتونست به عنوان یک نحله ازاندیشگی و سیاست‌ورزی، جای خودش رو در عرصه اندیشه و سیاست ایران پیدا کنه. فراموش نکنیم که از دوران جنگ سرد کشورهایی که از بطن مبارزه ضداستعماری به استقلال رسیدند، با طرح مساله مبارزات ضد امپریالیستی در حقیقت متعین می‌شدن. این جهان رو به دو قطب کاملا متضاد تقسیم کردن، به نوعی سبب شد که مفهوم مبارزه ضدامپریالیسم تمام مفاهیم دیگه‌ای که چپ مدعی بود منادی این‌هاست در جامعه تحت‌الشعاع قرار داد. چپ کمونیست ایران که تعلق خاطر به اتحاد جماهیر شوروی داشت به وارونه به جای اینکه از خواسته‌های ایران و از منفعت ملی شروع کنه، به منفعت اتحاد جماهیر شوروری برخاست.
فراموش نکنیم که بخشی از چپ ایران، نه همه، وقتی نخستین تظاهرات برای آزادی حجاب در ایران، چند هفته بعد از پیروزی انقلاب در تهران برپا شد، گفتن بحث ما امروز بحث حجاب نیست، بحث آزادی زنان و مردان نیست، بحث ما در امروز بحث مبارزه ضد امپریالیستیه. این گفتمان همچنان ذهن و زبان بسیاری رو که هنوز خودشون رو شاید چپ بدونن، به خودش گرفته.
دیدگاهتان را بنویسید