صبح روز ۲۳ شهریور، وقتی بسیاری از ایرانیان نام «مهسا (ژینا) امینی» را شنیدند، کمتر کسی تصور می اسم تبدیل نمادی برای فراگیرترین اعتراض‌های مردمی علیه جمهوری اسلامی شود. ماجرا از عصر روز قبل آغاز ه ، در ایستگاه مترو «شهید حقانی» تهران، در نزدیکی میدان ونک.
سه‌شن ۲۲ شهریور، برای مهسا و برادرش اشکان روزی غیرعادی ن. آن‌ها از سقز تهران آمده ند. حوالی ساعت شش و نیم عصر مأموران گشت ارشاد در ورودی ایستگاه مترو مهسا را دلیل پوشش‌اش باز می‌کنند. چند هفته بعد فیلم ادعایی پلیس از داخل بازگاه وزرا نشان داد مهسا مانتویی بلند و گشاد تن ه و شالی هم مثل بی‌شمار زنان دیگر بر سر .
در سالهای فعالیت گشت ارشاد، زنان زیادی شهادت می‌دادند دلیل برخورد مأموران با آن‌ها یا اطرافیان‌شان لزوماً «بی‌حجابی» یا پوشش «نامناسب» نه و گاهی حتی زنانی براساس معیارهای عرفی جمهوری اسلامی «بدحجاب» تلقی نه‌اند، داخل ون‌های گشت ارشاد هدایت می‌ند.
یک ساعتی ایران را تکان داد
مهسا امینی یکی از زنان . براساس روایت اشکان، پس از باز خواهرش قرار ه او را بعد از «یک ساعت کلاس توجیهی» آزاد کنند. اما وقتی او مقابل ادارۀ اماکن در خیابان خالد اسلامبولی (وزرا) می‌رود، بعد از مدت کوتاهی او و سایر بستگان زنان باز‌ه می‌بینند آمبولانسی از ساختمان خارج می‌شود. برآورد ه فاصلۀ ن مهسا بازگاه تا خروجش با آمبولانس کمتر از دو ساعت ه .
اشکان گفته نیم ساعت بعد از رفتن آمبولانس متوجه ه خواهرش درون آن ه . براساس روایت او، ساعت هنوز هشت و نیم شب نه در بیمارستان کسری پدر و مادرش گفته ه مهسا «سکته قلبی و مغزی همزمان» ه و اغما رفته .
روایت دیگری از حدفاصل باز تا ن ساختمان خیابان وزرا می‌گوید افراد حاضر در ون گفته‌اند مهسا امینی ۲۲ ساله دلیل اعتراض مورد ضرب‌وجرح قرار گرفت. او هنگام ورود ساختمان هم مقاومت و آن‌جا هم ضرب‌وجرح تکرار می‌شود. امجد امینی، پدر مهسا، هم مدتی بعد گفت چند دختری «داخل ون» همراه دخترش ند، با او تماس گرفتند و گفتند «داخل ون با مهسا برخورد فیزیکی ه ».
تصاویر دوربین‌های مداربسته‌ای نیروی انتظامی چند روز بعد شکل تقطیع‌ه پخش ، مهسا را نشان می‌داد با یکی از مأموران زن مکالمه‌ای شبیه جر و بحث .
مأمور ظاهراً مانتویی بر تن مهسا ، اشاره می‌کند. بعد از مکالمه – نما یک بار قطع می‌شود و تداومش مشخص نیست- مهسا کنار صندلی‌ها از حال می‌رود و زمین می‌افتد. در بخش دیگری از ویدئو، مأموران اورژانس وارد ساختمان ه‌اند و در حال انتقال او هستند. زمان واقعی ویدئوها دلیل تقطیع مشخص نیست و ساعت دقیق رخدادها را هم مشخص نمی‌کند.
آن‌چه بعد از یک سال مشخص ه، آن حد فاصل ساعت شش و نیم تا هفت و نیم شب سه‌شن ۲۲ شهریور در ون گشت ارشاد و ساختمان بازگاه وزرا اتفاق‌هایی برای مهسا رخ داد او را اغما برد و سه روز بعد باعث مرگش .
حادثهٔ بزرگ از راه
خبر بستری ن مهسا در بیمارستان روز ۲۳ شهریور منتشر . اولین واکنش نیروی انتظامی یک روز بعد اعلام : «عارضۀ قلبی» شکل ناگهانی. اما در همین روز، یعنی ۲۴ شهریور، سجاد خداکرمی، روزنامه‌نگار، نقل از برادر مهسا گفت روی پاهای خواهرش «آثار کی» دیده می‌شود. در همین روز خبر «مرگ مغزی» مهسا امینی منتشر و دایی او گفت فضای بیمارستان «امنیتی» ه .
روز ۲۵ شهریور، ساعتی پیش از آن پزشکان خبر جان‌باختن مهسا اعلام شود، مژگان افتخاری، مادر مهسا، با فرشته قاضی از رادیوفردا گفت‌وگو . در تنها گفت‌وگوی رسانه‌ای مادر مهسا، او گفت دخترش هنگام باز دست مأموران «در کمال صحت و سلامت ه ».
اما ساعتی بعد از همین گفت‌وگو مهسا جان باخت.
تصویری از پدر و مادربزرگ مهسا بعد از شنیدن خبر مرگ فرزندشان در بیمارستان منتشر نیلوفر حامدی، خبرنگار، ثبت ه و بارها و بارها در شب‌های اجتماعی بازنشر . خانم حامدی چند روز بعد باز و در یک سالگی جان‌باختن مهسا همچنان زندانی .
اشاره «کی» روی پاهای مهسا یک روز بعد هم تکرار ؛ در همان روزی او جان باخت و پدرش گفت او اجازه داده نه جسد دخترش را ببیند، اما کی روی پاهای او را دیده . پیش از شامگاه ۲۵ شهریور، تصاویری از تجمع مقابل بیمارستان کسرای تهران در شب‌های اجتماعی منتشر نیروهای پلیس معترضان را پراکنده می‌ند.
درحالی اعتراض‌ها از روز ۲۶ شهریور و هنگام خاک‌سپاری مهسا امینی در سقز در شهر آغاز و شهرهای دیگر گسترش یافت، رسانه‌ها و برخی مقام‌های حکومتی برای توجیه جان‌باختن او سابقۀ «بیماری قلبی» او اشاره ند. دایی مهسا اما در مصاح با یک روزنامۀ چاپ تهران مسئله را تکذیب .
خط اشاره سوابق بیماری مهسا شکل جدی در رسانه‌های وابسته و یا نزدیک حکومت دنبال می و حتی احمد وحیدی، وزیر کشور، گفت او در پنج سالگی «جراحی مغز» ه . پدر مهسا ادعا را هم تکذیب و روز ۲۹ شهریور گفت با «صدای بلند» اعلام می‌کند مهسا در «صحت و سلامت کامل» ه .
۲۹ شهریور حسین کرمپور، رئیس شورای هماهنگی نظام پزشکی ان هرمزگان، در نامه‌ای رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، با اشاره تصاویر منتشره از مهسا در بیمارستان «خون‌ریزی از گوش و کی زیر چشم» را نشان می‌داد، نوشت علائم سکتۀ قلبی ربطی ن و بیشتر «با علائم مرتبط با ضر سر و خون‌ریزی ناشی از آن همخوانی ».
اما تلاش برای نمایش سوابق بیماری مهسا در روزهای بعد هم ادامه پیدا و ۳۰ شهریور یک عضو کمیسیون و درمان مجلس نقل از پزشکی قانونی گفت مهسا در کودکی جراحی «هیپوفیز» ه، قرص مصرف می‌ه و در سالهای گذشته چند بار متخصص مغز و اعصاب مراجعه ه .
سازمان پزشکی قانونی کشور روز ۱۵ مهر در گزارشی مرگ مهسا بر اثر «اصابت ضر سر و اعضا و عناصر حیاتی بدن» را رد و «بیماری زمینه‌ای» اشاره «عمل جراحی تومور کرانیوفارنژیومای مغزی در سن ۸ سالگی» ه .
سازمان همچنین مدعی بعد از آن مهسا در باز هشیاری خود را از دست داده، دلیل «انجام عملیات احیای قلبی تنفسی غیرمؤثر در دقایق حساس اولیه، دچار هیپوکسی ید و در نتیجه آسیب مغزی» ه و در ادامه «اختلال چند ارگانی ناشی از هیپوکسی مغز» باعث مرگ او ه .
اما صالح نیکبخت، وکیل خانوادۀ مهسا، ارتباط دادن مرگ او با عمل جراحی کودکی او و یا خوردن قرص تیروئید را غیرعقلانی دانست. او گفت چطور ممکن مهسا امینی «۱۵ سال هیچ‌گونه مشکلات جسمی نه، یک ساعت و نیم بعد از حضور او در ماشین ون گشت ارشاد و پس از انتقال محل گشت ارشاد ناگهان دچارسکته مغزی، قلبی و از کار افتادن کلیه‌ها شود و ۹۸ درصد علائم حیاتی را از دست بدهد»؟
امجد امینی روز ۲۷ مهر در مصاح‌ای گفت عمل جراحی کودکی مهسا برای بر یک «کیست» از پشت پلک چشم چپش ه و جراحی ساده‌ای . او در مورد دلیل نپذیرفتن نظر سازمان پزشکی قانونی هم گفت وقتی از معاون سازمان خوه حقیقت را دربارۀ مرگ دخترش بنویسد، او جواب داده: «من هرچه دلم بخواهد، هرچه صلاح مملکت با را می‌نویسم، تو هم هیچ ربطی ن.»
او دلیل اظهارات تلویزیونی جراح کودکی مهسا دربارۀ ارتباط مرگ او با آن جراحی را «تهدید» امنیتی عنوان و گفت او و دایی مهسا هم تحت فشار و تهدید قرار گرفته ند تا با «صداوسیما مصاح کنند».
مصاحبۀ ۲۷ مهر با پدر مهسا را نازیلا معروفیان انجام داده یک وب‌سایت داخل کشور آن را منتشر . خانم معروفیان بعداً اعلام رغم تهدید نیروهای امنیتی آن را منتشر ه، خودش روز ۸ آبان باز و بعد از آن تا سالگرد مهسا حداقل سه‌بار دیگر باز و زندانی ه .
شکایت وکلای خانوادۀ مهسا از گزارش پزشکی قانونی در دستگاه قضایی ایران مطرح و روز ۵ دی محمدجعفر منتظری، دادستان وقت کل کشور، گفت شکایت هیئت کارشناسی ارجاع داده ه اما آن‌ها هنوز نظر نهایی خود را اعلام نه‌اند. بعد از آن هیچ اظهارنظر رسمی دیگری دربارۀ گی شکایت انجام ن و در مقابل، حدود ۱۱ ماه بعد از جان‌باختن مهسا، صالح نیکبخت، وکیل خانوادۀ او، هم تحت تعقیب قضایی قرار گرفت.
«نام تو رمز می‌شود»
۲۶ شهریور و روز خاک‌سپاری مهسا امینی تصویری از آرامگاه او منتشر بر ت‌سنگ روی مزارش دست‌نوشته‌ای زبان کُردی دیده می معنا: «ژینا جان، تو نمی‌میری؛ نامت رمز و نماد می‌شود.»
بعد از یک سال هنوز هویت کسی عبارت را بر مزار مهسا نوشت، مشخص نه، اما انتشار عبارت در میان مردم نیروی روانی و عاطفی انکارناپذیری برای اعتراض‌ها تبدیل . نام و هشتگ «مهسا امینی» در توئیتر طی ۱۵ روز بیش از ۲۰۰ میلیون بار فاده و رکورد فاده از یک هشتگ را شکست. هشتگ در توئیتر بعدتر از مرز ۲۷۵ میلیون بار فاده هم گذشت و در ستاگرام و تیک‌تاک هم میلیون‌ها بار درج .
چهلمین روز جان‌باختن مهسا هم صحنۀ یکی از بزرگترین اعتراض‌ها جمهوری اسلامی تبدیل . در آن روز حتی حبس خانگی والدین مهسا و «انتشار بیانیۀ جعلی توسط فرمانداری سقز» از طرف آن‌ها مراسمی برگزار نخواهد ، مانع از تجمع‌های گسترده در سقز و شهرهای دیگر ن.
راهپیمایی هزاران نفر از مردم سقز و منطقه سمت آرامستان آیچی در چهلم مهسا چنان تأثیرگذار تصاویرش صفحۀ اول بسیاری از رسانه‌های مشهور جهان هم راه یافت. در همان روز ویدئوهای منتشره در شب‌های اجتماعی هم نشان داد نیروهای امنیتی چگونه عزاداران شلیک می‌کنند.
حساسیت دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی نام مهسا بعد از یک سال همچنان ادامه . یک سال از جان‌باختن مهسا می‌گذرد و نام او همچنان مهم‌ترین نماد جنبش فراگیر اعتراضی «زن زندگی آزادی» ؛ نه فقط در داخل کشور حالا در جهان نیز اعتراضات مردم ایران علیه حکومت با نام مهسا و شعار «زن زندگی آزادی» شناخته می‌شود.
جمهوری اسلامی سابقۀ ۴۵ ساله در نمادسازی ضرب جه‌های کلان و امکانات گستردۀ دولتی، اما یک سال در زدودن نام و نماد سادهٔ مهسا از اذهان مردم ناکام مانده .
ساعت شش و نیم عصر سه‌شن، ۲۲ شهریور، وقتی مأموران گشت ارشاد دختر ۲۲ سالهای در ورودی ایستگاه مترو را خاطر حجاب اجباری صدا ند، نامش را نپند؛ ولی تاریخ جمهوری اسلامی در همان لحظه قبل و بعدِ مهسا تقسیم و اعتراضات «زن زندگی آزادی» جنبش درآمد.
دیدگاهتان را بنویسید